Zespół long-COVID-19

By Waldemar Gadziński • 7 lutego 2022

Zmieniony skład mikrobiomu jelitowego jest silnie związany z utrzymującymi się objawami long-COVID.

Objawy long-COVID

Zespół long-COVID to utrzymywanie się objawów po ustąpieniu infekcji COVID-19. Najczęstsze z nich to zmęczenie, mgła covidowa, trudności z koncentracją, osłabienie mięśni i besenność. Aż 75% pacjentów ma przynajmniej 1 taki objaw po 6 miesiącach od zakończenia leczenia. Za przyczynę uznaje się przedłużoną odpowiedz zapalną, uszkodzenie komórek lub zaburzenie homeostazy, ale wiedza na ten temat jest wciąż niewystarczająca.

Nowych danych dostarcza praca badaczy z  University of Hong Kong opublikowana w Gut Journal- BMJ, czasopiśmie Brytyjskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego. Zespół badaczy zbadał grupę pacjentów po przebyciu COVID.

Zespol long COVID

Na podstawie badań próbek kału, prześledził zmiany w mikrobiomie jelitowym 106 ozdrowieńców z 3 różnych szpitali i porównał dane wśród pacjentów z long-COVID, bez long-COVID i z grupą osób które na COVID nie chorowały. Średni wiek pacjentów to 48 lat, u 81% przebieg pierwotnego zakażenia SARS-CoV-2 był łagodny lub umiarkowany, 25 osób było leczonych antybiotykami.

Dolegliwości związane z long-COVID

Najczęściej pacjenci z long-COVID zgłaszali dolegliwości ze strony układu oddechowego, bóle i zawroty głowy, utratę węchu i smaku, osłabioną koncentrację, niepokój, zaburzenia snu, osłabienie pamięci, wypadanie włosów i zmęczenie. Wymienione objawy zgłaszało 81% chorych po 3 miesiącach i 76,5% po 6 miesiącach od zakończenia leczenia.

Po 6 miesiącach dominowały objawy:

  • zmęczenia (31%)
  • osłabienia pamięci (28%)
  • wypadania włosów (22%)
  • niepokoju (21%)
  • zaburzeń snu (21%).

Po 6 miesiącach w grupie pacjentów z long-COVID i bez nie było istotnych różnic w sposobie leczenia infekcji SARS-CoV-2, stosowaniu antybiotyków i leków przeciwwirusowych, płci, wieku czy ciężkości przebiegu zakażenia.

Różnorodność mikrobiomu

Badacze dowiedli, że różnorodność i liczebność bakterii  była wyraźnie mniejsza u pacjentów z long-covid w porównaniu do tych bez long-COVID (P< 0.05) i zdrowych ochotników (P<0.001). Badania próbek kału pacentów z objawami long-COVID wykazały zmniejszenie liczebności 28 gatunków bakterii jelitowych a zwiększenie 14.

Zmiany te stwierdzane były w 1, 3 i 6 miesiącu od przebycia choroby.

Po 6 miesiącach, pacjenci z long-COVID mieli znacznie mniej przyjaznych Faecalibacterium prausnitzii i Blautia obeum oraz więcej nieprzyjaznych Ruminococcus gnavus i Bacteroides vulgatus. 

COVID a zmiany bakterii

Dodatkowo u osób bez long-COVID zmian w gatunkach bakterii było mniej (25) a po 6 miesiącach nastąpiła ich samoistna całkowita odbudowa.

Jak wykazały dalsze analizy, 81 gatunków bakterii było powiązanych z różnymi kategoriami objawów długiego-COVID.

Liczba bakterii związanych ze wzmacnianiem odporności jak:

  • Bifidobacterium pseudocatenulatum
  • Faecalibacterium prausnitzii
  • R. inulinivorans
  • Roseburia hominis

była znacząco obniżona. 

U pacjentów z objawami ze strony układu oddechowego stwierdzano bakterie patogenne Streptococcus anginosus, Streptococcus vestibularis, Streptococcus gordonii i Clostridium disporicum.

Kwas masłowy

Objawy zmęczenia były związane z obecnością oportunistycznych bakterii Clostridium innocuum i Actinomyces naeslundii. Pacjenci z utratą włosów mieli znacząco mniej bakterii produkujących korzystny dla jelita kwas masłowy.

Niedobór tych bakterii, a zwłaszcza Bifidobacterium pseudocatenulatum and Faecalibacterium prausnitzii był najsilniej związany z utrzymywaniem się objawów long-covid w 6 miesięcy po ustąpieniu zakażenia (p<0.5).         

Zespol long COVID 2   

Badanie pokazuje związek zaburzeń mikrobiomu jelitowego z występowaniem objawy u pacjentów po przebyciu COVID. Dla złagodzenia i wyeliminowania tych objawów niezbędna jest właściwa regulacja mikrobioty jelita. Dlatego osoby doświadczające long-COVID lub podobnych objawów (zmęczenie, problemy z koncentracją, biegunki, wzdęcie i bóle brzucha), powinny sprawdzić, czy w ich jelitach nie doszło do przerostu nieprawidłowych bakterii.

Pamiętajmy, że mikrobiota jelitowa wpływa na zdrowie jej gospodarza. Jej prawidłowy skład, poza przyswajaniem, determinuje także prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego, mózgu i układu nerwowego.

 

Źródło:

  1. Liu Q, Mak JWY, Su Q, et alGut microbiota dynamics in a prospective cohort of patients with post-acute COVID-19 syndromeGut Published Online First: 26 January 2022. doi: 10.1136/gutjnl-2021-325989